Bài học xương máu chung cho các lãnh đạo
người Iraq là, “Hãy xem Mỹ làm chứ không tin lời Mỹ nói…”
Tổng thống nhà nước Kurdistan Iraq (KRG)
Masoud Barzani
Tổng thống Iraq
Saddam Hussein suốt một thời gian dài chơi thân với Mỹ, nghe và tin lời Mỹ để
cuối cùng nhận thức được “lối chơi” của người Mỹ khi chỉ trên giá treo cổ…Và có
vẻ như lịch sử đang lặp lại…
Giấc mộng đẹp ngắn ngủi của Kurdsitan Iraq !
Chưa đầy một
tháng trước, Masoud Barzani, Tổng thống Kurdistan Iraq (KRG) đã leo cao… Hơn
90 phần trăm cử tri đã ủng hộ kêu gọi độc lập của ông trong một cuộc trưng cầu
dân ý vào ngày 25/9.
Không chỉ thế,
quốc gia ông sắp thành lập lại mở rộng ra khỏi khu vực tự trị, sang Kirkuk , một tỉnh lỵ có vị trí chiến lược về kinh tế, quân
sự của chính quyền Baghdad Iraq .
Bất chấp tối
hậu thư của chính quyền Iraq, bất chấp cảnh báo của Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, ỉ lại
Israel và sự ủng hộ ngấm ngầm của Mỹ, ngài Masoud Barzani vẫn mê mãi với giấc
mộng vàng của mình, vẫn leo cao đến mục tiêu lập quốc.
Bình luận về
động thái của Masoud Barzani, báo chí nước ngoài cho rằng chỉ khi có những thế
lực lớn, mạnh hậu thuẫn thì ông ta mới dám ly khai và cương quyết như vậy với Baghdad , Tehran , Ankara như vậy…
Nhưng, ba tuần
sau, vào rạng sáng 02 giờ 30 ngày 16/10, quân chính phủ Iraq gồm lực lượng An
ninh Iraq (ISF), Cơ quan Chống Khủng bố (CTS) Cảnh sát Liên bang và các đơn vị
Huy động Dân chúng Shiite (PMU) bất ngờ tiến về Kirkuk
bằng 3 mũi từ phía Nam …
Đến 9 giờ sáng,
lực lượng Peshmerga của người Kurd xác nhận rằng họ đã rời Tal Alvad (thủ phủ Kirkuk ) và Tuz Khurmatu.
Như vậy, chưa đầy 24 giờ sau, Kirkuk
đã hoàn toàn giải phóng.
Thất bại nhanh
chóng tại Kirkuk và các khu vực do Chính phủ Kurdistan kiểm soát nhưng nằm
ngoài biên giới khu tự trị như Makhmour, Diyala, Bashiqa, Gwer (và Kirkuk)
cùng các mỏ dầu Bai Hassan và Avana Dome mà họ kiểm soát trước đây cũng rơi vào
tay Baghdad (thu lại).
Việc để mất
280.000 thùng dầu trong tổng số 600.000 thùng/ngày của KRG…như một tiếng sét in
tai làm Tổng thống Kurdsitan Iraq tỉnh mộng thì đã muộn…
Sự sai lầm của
mình, Tổng thống Kurdsita Iraq Masoud Barzani đã tự đánh số ngày nồi trên ngai
vàng và gây ra một thảm họa cho dân tộc…
Ở góc nhìn quân
sự thì không có gì đáng để phân tích, bình luận về nghệ thuật tác chiến vì hơn
80% lực lượng phòng thủ ở đây thuộc “Liên minh yêu nước của người Kurd” (PUK)
đã rút lui khi quân chính phủ tiến vào…
Tuy nhiên, điều
đáng quan tâm, phân tích ở đây là hoạt động “đối ngoại quân sự” của các bên là
yếu tố quyết định thắng lợi cho hoạt động tác chiến như thế nào…
Ba sai lầm gây thảm họa của Tổng thống
Masoud Barzani
Trước hết để dễ
phân biệt, chúng ta nên biết một số tên gọi: Đảng Dân chủ Kurdsitan (KDP); Liên
minh yêu nước người Kurd (PUK). KDP và PUK lập nên chính quyền tự trị Kurdistan
(KRG) có thủ đô tại Erbil với lực lượng vũ
trang là Peshmerga...
Trong một chế
độ độc tài thì sai lầm của người đứng đầu luôn gây thảm họa nghiêm trọng. Sai
lầm của tổng thống KRG Barzani đã không chỉ khiến ống bị yêu cầu từ chức mà đưa
thảm họa cho dân tộc mình…
Thứ nhất là đốt
cháy giai đoạn, thời cơ.
Ly khai khỏi Baghdad khi nội bộ chia rẻ
mất đoàn kết nghiêm trọng. PUK không nhất trí ly khai, họ muốn tự trị trong một
liên bang Iraq .
Hậu quả là đã
có một thỏa thuận hợp đồng chuyển giao các khu vực tranh chấp giữa PUK và lực
lượng dân quân Iraq Shiite "Hashd Al Shaab" do thủ lĩnh PUK Pavel
Talabani cùng thủ lĩnh lực lượng "Hashd Al Shaab" được hỗ trợ
bởi Shiite Baghdad-Tehran cùng ký tên.
Theo đó, có 9
điểm của hợp đồng, các bên đồng ý:
1, Không đối
đầu với lực lượng quân sự Iraq
tại các vùng lãnh thổ tranh chấp được kiểm soát bởi lực lượng Kurdish Peshmerga
mà chính phủ Iraq
muốn thu hồi…
2, Trả lại
17 đơn vị hành chính của tỉnh Kirkuk dưới quyền
của chính phủ liên bang Iraq .
3, Thời gian 6
tháng để các bên tham gia vào hội đồng quản trị của Kirkuk trong đó 15 khu vực
sẽ được kiểm soát bởi người Kurd và 25 sẽ có thể lựa chọn chính quyền quản trị.
4, Chuyển tất
cả các cơ sở chiến lược của tỉnh Kirkuk, chẳng hạn như sân bay và mỏ dầu…thuộc
quyền kiểm soát của chính phủ liên bang Iraq.
5, Mở sân bay
Sulaimaniyah cho các chuyến bay quốc tế.
6, Baghdad cam kết trả lương
cho công chức Sulaimaniyah và Kiruk.
7, Baghdad đồng ý cung cấp
cho lương PUK Peshmerga phù hợp với danh sách mà Pavel Talabani phê duyệt.
8, Tạo một
khu vực tự trị (một bang thược liên bang) bao gồm các tỉnh của Halabja,
Sulaymaniyah và Kirkuk .
9, Tạo ra một
chính phủ mới cho khu vực (bang) mới này.
Với thỏa thuận
hợp đồng như này thì việc Kirkuk
sụp đổ chưa đầy 24 giờ vẫn còn là quá…lâu.
Thứ hai là,
Erbil không có sự hỗ trợ công khai, trực tiếp khi sự việc xảy ra, mất Kirkuk và các vùng đất có mỏ dầu nói trên thì Israel
và Mỹ…im lặng.
Rõ ràng Erbil không hiểu được mối quan hệ và lối chơi nước đôi
của Mỹ. Phản ứng của TNS Mỹ McCain không đại diện cho Mỹ và không có trọng
lượng. Vốn liếng của Mỹ bỏ vào Baghdad quá lớn
nên không thể rủ bỏ để công khai hỗ trợ Erbil .
Kurd Iraq với Mỹ không phải
như Kyrd Syria .
Thứ 3 là Tổng thống KRG không hiểu được nguyên lý “dân
tộc độc lập” là gì. Ly khai để độc lập chứ ly khai để phụ thuộc vào kẻ khác còn
hơn cả tự trị thì ly khai có ý nghĩa gì? Ly khai mà dân tộc không có tự do thì độc
lập dân tộc có ý nghĩa gì?...