UKRAINE TỪ GÓC NHÌN CỦA LÍNH.

Phải xác định rõ là trong sự đối đầu vừa qua giữa Mỹ-NATO với Nga thì Ukraine chỉ là một khu vực tác chiến hoặc lớn hơn, cũng chỉ là một chiến trường.

Ukraine là vị trí cuối cùng của NATO khi tiến về hướng Đông giáp Nga. Bởi vậy, Ukraine được coi như là khu cấm địa của Nga và là nơi “tranh chấp bóng” quyết liệt nhất của Mỹ, phương Tây và Nga. Cuộc chiến địa chính trị tranh giành ảnh hưởng Ukraine đã diễn ra hết sức gay gắt và cuối cùng Mỹ-phương Tây đã thắng. Ukraine đã đoạn tuyệt Nga để theo phương Tây bằng cuộc “cách mạng đường phố” Maidan, lật đổ chính quyền hợp pháp của Tổng thống Yanukovich. Tương lai gần, cũng giống như các nước vùng Baltic và Đông Âu, sau khi gia nhập vào EU thì sẽ gia nhập vào Khối quân sự Bắc Đại Tây dương NATO. Giá trị của Ukraine khi gia nhập vào NATO ở chỗ Nga buộc phải biến mất khỏi Crimea đồng nghĩa với mất trắng Biển Đen.

Tuy nhiên, cuộc chiến địa chính trị chưa phải là nấc thang cuối của việc tranh giành ảnh hưởng, quyền cai trị, lên một quốc gia nào đó hay một khu vực nào đó, mà cuộc chiến bằng lực lượng quân sự mới là nấc thang cuối quyết định “ai thắng ai”.

Thế nhưng, trong trận quyết định này, chính quyền Kiev, Mỹ-NATO đã mắc phải những sai lầm nghiêm trọng.

Không "biết địch" cũng chẳng "biết ta".

Ý đồ chiến lược của Nga đối với Ukraine như sau: Nếu Ukraine theo EU thì lập tức chiếm Crimea bằng vũ lực, sáp nhập vào Nga. Đồng thời, kích hoạt vùng Donbass (Donetsk và Lugansk) ly khai…

Có thể nói, về mặt quân sự, ý đồ tác chiến của Nga là đúng, hạ quyết tâm của Nga là chính xác. Tuy về chính trị, thoạt nhìn, có thể coi đây là âm mưu xâm lược, can thiệp của Nga vào Ukraine (quên đi), nhưng xét trong sự đối đầu quân sự giữa Mỹ-NATO với Nga thì Ukraine chỉ là một khu vực tác chiến hay là chỉ một chiến trường.

Thế nhưng, tình báo chiến lược của Mỹ-NATO không hề biết một chút gì về ý đồ, sự chuẩn bị, hành động và ý chí của Kremlin. Nếu như họ biết, thì tình thế có thể đã khác, họ sẽ có cách xử lý từng nước đi hợp lý chứ không đến mức bất ngờ, không kịp trở tay khi Nga chiếm Crimea.

Tại sao họ không biết ý đồ và ý chí của Nga? Vì Mỹ-NATO không đặt mình vào vị trí Nga. Mexico, Canada chưa bị Nga hay Trung Quốc đặt tên lửa chĩa vào Mỹ và ngay Cuba thì đã quá lâu nên khiến Mỹ quên và thiếu “cảm giác bóng”. Mỹ-NATO cho rằng, chỉ có họ mới có quyền tấn công vào quốc gia khác khi cảm thấy “an ninh quốc gia bị đe dọa”, còn Nga thì không.

Trong quân sự, không “biết địch” là tai họa khôn lường thì không “biết ta” lại là thảm họa.

Không phủ nhận ý chí quyết tâm đúng đắn của Kiev là ổn định, thống nhất đất nước để chuẩn bị cho các bước đi tiếp theo. Kiev dùng quân đội Ukraine để ra tuyên bố sắc lạnh với quân ly khai mà họ gọi là quân khủng bố: “Đầu hàng hoặc là chết”. Nhưng tổng thống tạm quyền và đương nhiệm lại không nắm được quân đội. Tiểu đoàn Donbass thiện chiến nhất, lại là của một ông trùm tài phiệt. Quân đội Ukraine với trang bị hiện đại chỉ giỏi đàn áp biểu tình, chống lại những “đội tự vệ”…nhưng khi đụng đầu với quân ly khai được trang bị vũ khí tương đương, tổ chức lớn hơn “đội tự vệ”, thì ý chí chiến đấu, với họ là thứ xa xỉ.

Bởi vậy, dựa vào quân đội này để hạ quyết tâm đàn áp quân ly khai là thiếu chính xác, không có cơ sở. Tiến hành đàn áp (tác chiến) thì bế tắc về chiến thuật dẫn đến không từ mọi biện pháp, bất chấp mạng sống của người dân vô tội nên đã kích hoạt lòng căm thù và ý chí chiến đấu của quân ly khai. Thua về chiến thuật, thua xa về ý chí, cho nên, khi quân ly khai lớn mạnh, tác chiến cấp lữ đoàn với trang bị mạnh của Nga thì không đại bại mới là chuyện lạ. Không có lực lượng hùng hậu của Nga ở Ukraine là sự thật, là hợp lý (bởi ngay chính phủ Mỹ đến nay vẫn phải công nhận là chưa có bằng chứng), quân ly khai được trang bị đầy đủ vũ khí thì họ vẫn đủ sức đánh bại quân đội Kiev.  Kiev tố cáo Nga đưa quân sang…chỉ là biện minh cho sự yếu kém của mình mà thôi. 

Như vậy, Mỹ-NATO đã thất bại cấp chiến lược, Kiev thất bại cấp chiến dịch, chiến thuật, trước Nga và quân ly khai thì tình hình Ukraine còn gì để nói?

Những điều rút ra từ Ukraine.

Điều kiện lịch sử, đặc điểm vùng miền, phân bố dân cư, lợi thế địa lý của Ukraine thì về lý thuyết, thoát Nga, khó khăn một, chống lại Nga hoặc gián tiếp gây phương hại đến an ninh nước Nga, như gia nhập NATO là phiêu lưu gấp bội phần.

Một đất nước có ¼ dân số người Nga, lại phân bố tập trung vào vùng Donbass và Crimea mà ở đó có căn cứ quân sự của Nga; một đất nước mà hoàn toàn phụ thuộc Nga về năng lượng, khí đốt…thì chống Nga, đối đầu Nga bằng cách nào? Tất nhiên, vẫn có thể, nhưng ai, dù “ngố” mấy, cũng đoán được lúc đó, ¼ dân số sẽ theo Nga cùng vùng Donbass và Crimea. Chống Nga thì việc đầu tiên Kiev phải bình định được vùng Donbass, nội chiến sẽ xảy ra, nhưng dẹp được vùng này là chuyện bất khả thi. Thực tế ở Ukraine đã diễn ra hoàn toàn như vậy mà không thể khác.

Về địa thế, Ukraine không phải là Việt Nam. Tổng thống Nga Putin tuyên bố, nếu muốn, chỉ 2 tuần là Nga đến Kiev, là không sai, bởi địa thế Ukraine là nơi cho hàng ngàn xe tăng, pháo tự hành…và hàng chục ngàn quân có thể một lần, một lúc, ào ào nhằm Kiev thẳng tiến. Nhưng nếu từ biên giới phía Bắc Việt Nam đến Hà Nội thì 2 tuần chưa đủ đâu thưa ngài Đại đế Putin. Đó là lý do tại sao vó ngựa của quân Nguyên Mông tràn khắp châu Âu, xéo nát Trung Hoa nhưng phải dừng vó tại Việt Nam.

Vấn đề cuối là tại sao Ukraine lại  như “đồ chơi trong túi Nga” vậy? 

Vì Ukraine không mạnh, không bắt Nga phải trả giá đắt khi can thiệp, xâm lược. Vì Ukraine thiếu khôn ngoan trong sách lược khi sống giữa hai làn đạn, chỉ biết dựa vào Mỹ-NATO nên biến mình thành một quân tốt của Mỹ-NATO trên bàn cờ chiến lược của họ. Đắng cay sao, thí tốt là một trong chiến thuật đánh cờ của người chơi. Việt Nam mà như Ukraine thì...bị Hán hóa từ lâu rồi.