Tại sao Venezuela vẫn chưa sụp đổ?

Dầu mỏ của Venezuela là “nhu cầu không thể thiếu” của châu Âu, châu Á dù Mỹ từ chối.

Mỹ quyết cắt “động mạch chủ” của Venezuela!

Vào cuối tháng Một, Mỹ đã áp đặt các lệnh trừng phạt đối với công ty dầu mỏ quốc gia Petroleos de Venezuela (PDVSA), đã hạn chế mạnh mẽ xuất khẩu sang Mỹ trong nỗ lực buộc tổng thống Venezuela Nicolas Maduro phải từ chức.

Mỹ cũng chặn tài khoản của ba nhà máy lọc dầu ở Hoa Kỳ, thuộc sở hữu của Citgo, cũng do Venezuela kiểm soát. Theo đó, cấu trúc không thể trả dầu tinh chế của Venezuela, nhưng bản thân tinh chế dầu không bị cấm. 

Thực tế là Mỹ mua dầu của Venezuela với số lượng rất lớn. Năm 2018, Mỹ đã mua khoảng một nửa số dầu được khai thác tại quốc gia giàu có nhất này về mặt dự trữ với khoảng 500 triệu thùng dầu. Nếu tắt kênh này, Mỹ dự kiến ​​PDVSA sẽ mất 11 triệu USD doanh thu trong năm. 

Như Reuters đã đưa tin vào ngày 28/2, xuất khẩu dầu từ Venezuela do lệnh trừng phạt của Mỹ đã giảm 40%. Nó đã giảm xuống còn 920 nghìn thùng mỗi ngày, trong khi trước lệnh trừng phạt, Venezuela đã xuất khẩu từ 1,47 triệu đến 1,66 triệu thùng mỗi ngày.

Kể từ ngày 28/1, nguồn cung cấp dầu từ Venezuela của PDVSA cho khách hàng ở châu Á đã giảm gần 70%. Ở nơi đầu tiên là Ấn Độ, sau đó là Singapore và Trung Quốc. Singapore là một trung tâm với các cơ sở lưu trữ dầu và có thể được sử dụng để tái xuất.

Trận đòn vào Venezuela vào tháng Hai thậm chí còn khó khăn hơn tưởng tượng. Venezuela đang gặp vấn đề với các cơ sở chế biến riêng của mình, nghĩa là, nó sản xuất rất nhiều dầu, nhưng không thể xử lý nó. Do đó, trở lại vào tháng 12, rất lâu trước khi có lệnh trừng phạt, Caracas đã nhập khẩu hơn 300 nghìn thùng nhiên liệu mỗi ngày, đây là một con số kỷ lục. Trong năm 2018, con số này là 200 nghìn thùng mỗi ngày.

Tính toán của Mỹ rất đơn giản - đó là động mạch tài chính và dầu mỏ làm giàu PDVSA và Maduro, khi bị cắt thì PDVSA và Maduro sẽ chết.

Và, thật không may cho Venezuela và Maduro, tất cả những dữ liệu trên cho thấy cuộc tấn công chống lại Venezuela của Mỹ dường như trúng đích và đã đạt được mục tiêu… 

Venezuela phản đòn như thế nào?

Trước hết, Venezuela rất khác với CHDCNN Triều Tiên ở điểm duy nhất là Venezuela rất nhiều dầu mỏ, chỉ sau Arabia Saudi còn Triều Tiên thì không có gì. Vì vậy, khi lệnh cấm vận Triều Tiên thì do không ảnh hưởng gì đến mình, do nể Mỹ nên phần lớn tuân thủ, nhưng Venezuela thì không.

Những tưởng kế hoạch của Mỹ là lý tưởng nhưng té ra vẫn còn quá sai sót mà Mỹ không tính đến. Venezuela không phải là Triều Tiên, trong khi Mỹ chưa phải là toàn bộ thế giới, và do đó, Mỹ không có thẩm quyền điều chỉnh mức độ nhập khẩu dầu ở các quốc gia khác, ngay cả các nước đồng minh.

Do các lệnh trừng phạt, Venezuela đã chuyển hướng xuất khẩu dầu từ Mỹ sang các nước khác. Kết quả là tất cả người tiêu dùng dầu Venezuela đều tăng mua hàng của họ mà Mỹ không thể ngăn chặn nó.

Theo công ty nghiên cứu, giám sát các nguồn cung cấp năng lượng Kpler, sau khi áp dụng lệnh trừng phạt, xuất khẩu dầu từ Venezuela sang Hoa Kỳ đã giảm từ 484.000 thùng/ngày xuống còn 149.000 thùng. Nhưng Bộ trưởng Dầu mỏ Venezuela Quevedo nói rằng, không có sự sụt giảm nghiêm trọng nào trong xuất khẩu của Venezuela. Và ông ta có lý do để nói như vậy:

Theo Bloomberg, Bộ trưởng Quevedo cho biết vào tháng 2, tức là sau lệnh trừng phạt, Caracas đã xuất khẩu 1,2 triệu thùng/ngày (Kpler thì báo cáo thấp hơn một chút ở mức 1,1 triệu thùng/ngày). 

Điều này…rõ ràng có nghĩa là xuất khẩu dầu của Venezuela trước và sau cấm vận của Mỹ không chênh lệch bao nhiêu. Vậy dầu của Venezuela đã đi đâu, trong khi Mỹ từ chối?

Người mua lớn nhất của loại dầu này là Ấn Độ, nơi mua hơn 300.000 thùng/ngày. Ấn Độ, Trung Quốc…bất chấp lệnh cấm của Mỹ là ai cũng có thể hiểu, nhưng đáng ngạc nhiên, lệnh của Mỹ về các biện pháp trừng phạt chống lại Venezuela cũng không được hỗ trợ ở châu Âu. Và “kẻ vi phạm” chính là Vương quốc Anh.

Theo Kpler, có dữ liệu được trích dẫn bởi Tạp chí Phố Wall, chỉ trong tháng 2, Vương quốc Anh đã tăng lượng mua dầu của Venezuela lên 11.000 thùng/ngày. Nguồn cung cấp PDVSA cũng được chuyển đến các nhà máy lọc dầu ở Thụy Điển, Na Uy và Tây Ban Nha. 

Thực tế là Mỹ không thể ngăn chặn những cuộc giao hàng này, bởi đơn giản là nhiều nước châu Âu có một cơ sở hạ tầng đã được hình thành trong những năm qua để xử lý chính xác dầu nặng của Venezuela. Và như đã nói, một lần nữa Mỹ đã suy giảm quyền bá chủ.

Văn phòng PDVSA chuyển đến Nga

Trong khi một số quốc gia đằng sau Mỹ tiếp tục mua dầu từ Venezuela, thì những nước khác, như Ý, có xu hướng thể hiện sự hỗ trợ đầy đủ cho mục tiêu chính trị của Mỹ tại Venezuela…

 Vào ngày 1/3, Bồ Đào Nha chính thức tuyên bố công nhận Juan Guaydo là tổng thống Venezuela.

Điểm mấu chốt của tình huống này là một trong những văn phòng chủ chốt của PDVSA của Venezuela, mục tiêu chủ yếu của lệnh trừng phạt Mỹ, được đặt tại Lisbon – Bồ Đào Nha. Phản ứng của Caracas là ngay lập tức, Maduro ra lệnh đóng cửa văn phòng và chuyển về Moscow. 

Phó Tổng thống Venezuela, bà Delsi Rodriguez, trong chuyến thăm Moscow, đã tuyên bố rằng văn phòng PDVSA sẽ chuyển đến Nga trong cuộc họp báo với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.

Bà cũng lưu ý rằng việc di dời văn phòng sẽ giúp củng cố các dự án PDVSA hiện có với Rosneft và Gazprom. Đồng thời, bà lo ngại các rủi ro gia tăng cho công ty Venezuela trong bối cảnh mở rộng các lệnh trừng phạt ở châu Âu mà các nước EU, “không thể đảm bảo tính toàn vẹn của tài sản của Venezuela”.

Tất cả điều này có nghĩa là gì? 

Đầu tiên, tác động của các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Venezuela đã hóa giải bởi sự “phản bội” của một số quốc gia và đồng minh của Mỹ tại châu Âu. 

Nhưng, điều này không thể khác, do tầm quan trọng của dầu Venezuela trên thế giới và khối lượng công suất chế biến dành cho nó ở các quốc gia khác nhau. Mỹ không thể phá vỡ một trong những cơ chế toàn cầu quan trọng nhất để xuất / nhập khẩu và lọc dầu...Sự “phản bội” là tất yếu.

Thứ hai, Mỹ không thể “cắt động mạch chủ của Venezuela” khiến Venezuela chết đói. Rốt cuộc, Caracas chỉ đơn giản chuyển hướng một phần xuất khẩu sang Ấn Độ, Trung Quốc và châu Âu, song song với điều này, tăng mua lương thực thực phẩm, nhiên liệu...

Thứ ba, Mỹ không thể “nhấn chìm” Venezuela trong dầu chưa qua chế biến của mình (hút lên không bán được) bởi những thứ đó của Venezuela là “nhu cầu không thể thiếu” của Châu Âu và Châu Á.

Như vậy, ý đồ của Mỹ cắt động mạch tài chính và dầu của Venezuela không thành công thì Venezuela không thể tự sụp đổ được, khi Venezuela không đói khát thì ý đồ “viện trợ nhân đạo” cũng sẽ rất khó khăn. Vì thế, duy nhất để lật đổ Maduro là Mỹ xuất binh.

Dầu của Venezuela và quan tài kẽm của Mỹ!

Ít nhất trong thời điểm này, Mỹ muốn có dầu của Venezuela thì phải chuẩn bị nhiều quan tài kẽm và cờ để phủ nó.

Cuộc khủng hoảng ở Venezuela đang trở nên gay gắt đến mức các cuộc thảo luận và lên án về khả năng can thiệp của quân đội Mỹ đang chuyển từ hành lang ngoại giao sang lĩnh vực thông tin công cộng… 

Trong cuộc họp của HĐBALHQ, đại diện thường trực của Nga, Vasily Nebenzya nói: “Bây giờ rõ ràng mục đích duy nhất của Mỹ không phải là giải quyết các vấn đề của Venezuela, không phải là quan tâm đến người dân, mà là thay đổi chế độ, bao gồm cả mối đe dọa để thực hiện nó thông qua can thiệp quân sự”.

Với truyền thống sử dụng vũ lực, điều mà tất cả các chính quyền Mỹ không ngần ngại sử dụng để chống lại các quốc gia không muốn gia nhập vào phạm vi ảnh hưởng của Mỹ, câu hỏi chính bây giờ không phải là liệu chính quyền Donald Trump có muốn sử dụng vũ lực chống lại Venezuela hay không, mà là, tại sao điều này vẫn chưa được thực hiện?.

Venezuela – Nam Mỹ không phải là Trung Đông

Có vẻ như tính cách Nam Mỹ khác với tính cách Trung Đông và do Mỹ quen thắng trong các tình thế như vậy ở Trung Đông nên chắc mẫm sẽ thắng ở Venezuela, nhưng khi triển khai thực hiện thì khiến Mỹ kinh ngạc.

Đầu tiên là sự trung thành đáng kinh ngạc của quân đội, cảnh sát và các lực lượng đặc biệt khác của Venezuela với chính quyền Maduro. Các lực lượng này đã “anh dũng” vượt qua 2 thử thách rất nguy hiểm:

Thử thách thứ nhất, không một nhà lãnh đạo hàng đầu nào đứng về phía phe đối lập thân Mỹ sau khi Guaydo được Hoa Kỳ và nhiều nước EU công nhận là tổng thống đương nhiệm của Venezuela…

Chỉ một viên tướng không quân, một tùy viên quân sự tại Mỹ so với hàng vị tướng Venezuela hay một vài đại sứ Venezuela ở nước ngoài thù địch… thì coi như là không có ai.

Thử thách thứ hai là thử thách trước “đoàn xe nhân đạo” mà phe đối lập thân Mỹ và những người phụ trách người Mỹ của họ đã cố gắng vào lãnh thổ Venezuela… 

Theo dự kiến logic của Mỹ và Goaydo thì, khi nhìn thấy một lượng người từ Colombia “cuồn cuộn”, ấn tượng như vậy, quân đội và Vệ binh Quốc gia sẽ lung lay, hoảng sợ, khiến họ không chỉ cho xe tải vượt qua biên giới mà còn gia nhập lực lượng đối lập… 

Nếu điều này xảy ra thì giờ tồn tại của chính quyền Maduro được đánh số. nhưng rất may cho Maduro và ngược lại kinh ngạc cho Mỹ và Goaydo là điều đó không xảy ra. Quân đội và an ninh Venezuela vẫn kiên quyết, bản lĩnh và quyết liệt bảo vệ tốt tuyến biên giới…

Tiếp theo, Mỹ chủ quan cho rằng Venezuela – Nam Mỹ giống như Trung Đông hay chính sách đối ngoại của Mỹ trên hướng Nam Mỹ là “muốn gì được nấy”…

Phần lớn các quốc gia trong Liên minh Nam Mỹ (LIM) đã công nhận Joan Goaydo là Tổng thống thay vì Tổng thống hợp pháp Maduro hiện tại, nhưng sau thất bại chiến dịch “viện trợ nhân đạo” ngày 23/2, mặc dù Phó tổng thống Mỹ Pence đích thân chủ trì hội nghị nhưng không một quốc gia nào trong Liên minh đó đồng ý hỗ trợ, can thiệp quân sự cùng với Mỹ vào Venezuela. Chính phủ Brazil, Peru, Chile, Colombia…và thậm chí Canada phản đối mạnh mẽ sự can thiệp.

Điều này cho thấy nếu như ở Trung Đông Mỹ dễ dàng có một liên minh Ả Rập nguyện làm “vệ tinh” cho Mỹ cùng can thiệp vào Iraq, Syria thì tại Venezuela, mô hình đó không xảy ra.

Tạp chí Phố Wall, trích dẫn các nguồn thông tin của chính mình trong chính quyền Trump, nói rằng lý do chính khiến Washington yêu cầu sự công nhận từ Guaydo là lời hứa về một chiến thắng dễ dàng được thực hiện bởi các nhà hoạt động đối lập ở Venezuela. Mỹ đã thuyết phục các “vệ tinh” của mình rằng, trong trường hợp Guaydo được công nhận là tổng thống, quyền lực ở Venezuela sẽ được chuyển giao cho phe đối lập thân Mỹ trong 24 giờ. 

Nếu…thì đúng đây là một chiến thắng dễ dàng cho Mỹ và có lẽ đó là điều giải thích vì sao Goaydo đã mạnh dạn ra tối hậu thư cho quân đội và Maduro đến ngày 23/2 là hạn cuối cùng như chúng ta đã nghe.

Đáng tiếc, thực tế không xảy ra như ý muốn của Mỹ và Goaydo. Venezuela là một quốc gia có lực lượng quân sự mạnh nhất Nam Mỹ, Maduro không xây dựng một quân đội mạnh để “không đánh đã tan”, Maduro biết cách nuôi, gìn giữ quân đội, của mình ra sao…

Mặt khác, trong khi tính cách của Nam Mỹ cũng giống như trong bóng đá, họ muốn giải quyết trận đấu chỉ trong 90 phút, khi không thấy khả năng như vậy tại Venezuela thì họ không đồng ý. Nam Mỹ không phải là Trung Đông.

Tại sao Mỹ chưa tấn công Venezuela?

Trong chiến tranh, ngạn ngữ của người Việt Nam có câu “một xanh cỏ, hai đỏ ngực”, nghĩa là một là chết (xanh cỏ) hai là chiến công (huân chương đeo đỏ ngực)…

Giải thưởng (chiến công) chính ở Venezuela của Mỹ là dầu mỏ, còn những chiếc quan tài bằng kẽm phủ quốc kỳ Mỹ được bốc dở từ máy bay vận tải đến từ Venezuela là sự lựa chọn cực kỳ khắc nghiệt và ngặt nghèo cho bất kỳ ông chủ Nhà Trắng nào.

Tại thời điểm hiện tại, khi Mỹ không có một liên minh “chống khủng bố” kiểu Trung Đông tại Nam Mỹ thì nếu Mỹ “muốn ăn thì lăn vào bếp”…

Sự can thiệp của quân đội Mỹ vào Venezuela là có thể nếu Washington nhắm mắt đối mặt với tất cả các vấn đề nêu trên. Thật không may, một kịch bản như vậy không thể loại trừ hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu nó được thực hiện, nó sẽ tạo ra các vấn đề tệ hại, thảm họa, hơn là cơ hội cho Mỹ.

Các mỏ dầu Venezuela không nằm trong các tòa nhà chính phủ ở Caracas, mà là trong rừng rậm, điều này làm phức tạp đáng kể nhiệm vụ bảo vệ cơ sở hạ tầng dầu mỏ và kiếm lợi nhuận từ toàn bộ cuộc phiêu lưu của quân đội Mỹ vào Venezuela.

Người Mỹ đã không muốn nhắc đến cuộc chiến tranh du kích trong rừng rậm ở Việt Nam thì để diễn ra điều đó tại Venezuela là tối kiến.

Người Mỹ nên hiểu, điều mà chính quyền hợp pháp của Tổng thống Maduro cũng như đối với các khoản đầu tư của Nga, Trung Quốc vào Venezuela lo lắng, quan tâm, không phải là quân đội, máy bay, tên lửa của Mỹ mà là tiền trong túi các quan chức quân đội, an ninh Venezuela.

Vậy nên, nếu Đảng Dân chủ Mỹ có phán rằng, “Trump chỉ có thể là đại lý của Nga nếu như không tấn công Venezuela…” thì Trump vẫn không thể.

Mỹ đang chơi một kiểu khác rất nguy hiểm nhưng cũng rất vô nhân đạo: Đánh sập nguồn điện của Venezuela