TẬP KÍCH - ĐÒN ĐÁNH SỞ TRƯỜNG CỦA HẢI QUÂN VIỆT NAM

Thật ra không có gì là bí mật bởi lẽ với một địa-quân sự như vậy thì bất kỳ quốc gia nào cũng đều phải tổ chức thực hiện cách đánh này. Đó là: Dùng lực lượng nhỏ, cơ động nhanh, hợp đồng chặt chẽ, bất ngờ tập kích vào đội hình hoặc vào tử huyệt “bất khả kháng” của địch… Ai mà chẳng biết.
Tuy nhiên, biết là một chuyện, tổ chức thực hiện ra sao là chuyện khác, đặc biệt, bày mưu, cài thế hay là chuẩn bị chiến trường như thế nào cho đòn đánh này “có đất dụng võ”, phát huy hiệu quả… lại mang tính quyết định còn là chuyện khác nữa.
Trên biển Hoa Đông tranh chấp xảy ra giữa Nhật Bản và Trung Quốc hay trên Biển Đông giữa Trung Quốc với Philipines quanh mấy hòn đảo thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam mà Philipines tuyên bố chủ quyền trái phép, giới quân sự rất dễ dàng dự báo được quy mô, mức độ cuộc xung đột có thể xảy ra. Nhưng xung đột quân sự nếu xảy ra giữa Trung Quốc với Việt Nam trên quần đảo Trường Sa, Hoàng Sa thì do vị trí địa lý của Việt Nam khác với Nhật Bản và Philipines cho nên khó dự đoán được quy mô và mức độ. Tình huống xấu nhất là như Thủ tướng Việt Nam đã cảnh báo tại hội nghị Shangri-La: “…trên 3/4 khối lượng hàng hóa thương mại toàn cầu được vận chuyển bằng đường biển và 2/3 số đó đi qua Biển Đông. Chỉ cần một hành động thiếu trách nhiệm, gây xung đột sẽ làm gián đoạn dòng hàng hóa khổng lồ này và nhiều nền kinh tế không chỉ trong khu vực mà cả thế giới đều phải gánh chịu hậu quả khôn lường”.
Cho đến giờ phút này, chẳng ai, trừ Trung Quốc, khẳng định không có xung đột quân sự trên Biển Đông tại Trường Sa, Hoàng Sa…Vì thế cho nên nghiên cứu, bàn luận về đòn đánh này chỉ trong phạm vi nhỏ như là “một lát cắt” trong hệ thống phòng thủ biển đảo của Hải quân Việt Nam khi Trường Sa, Hoàng Sa xảy ra xung đột.
Việt Nam chuẩn bị cho đòn đánh sở trường ra sao?
Lực lượng. Phục vụ cho lối đánh tập kích này yêu cầu phải tạo ra 3 tầng tấn công gồm: trên không, trên biển và trong lòng biển. Đương nhiên lực lượng đó là tàu ngầm KILO, tàu phóng lôi cánh ngầm, tàu tên lửa Molniya và máy bay chuyên đánh biển SU-22M4.
Tàu ngầm KILO, tàu PL, tàu TL là đúng rồi, nhưng tại sao không phải là SU-30 mà là SU-22M4? Bởi vì máy bay SU-22M4 được trang bị tên lửa diệt hạm Kh-31 hiện đại, chúng có thể bay tốc độ lớn ở độ cao gần sát mặt biển nên rất khó phát hiện nên phù hợp với đòn đánh này.
Với hệ thống thông tin, trinh sát, chỉ thị, quản lý mục tiêu. Chỉ cần biết có một Trung đoàn radar của Hải quân được công khai, đóng trên đỉnh núi Sơn Trà-Đà Nẵng, các phương tiện thông tin, trinh sát điện tử khác kết hợp cùng với các khí tài quan sát, thông tin ở bán đảo Cam Ranh thì có thể nói một khu vực từ Hải Nam (TQ) đến Hoàng Sa, Trường Sa, Việt Nam hoàn toàn xác định chính xác vị trí một con tàu với độ tin cậy cao và chính xác hơn vệ tinh. Tất nhiên đó không phải là tất cả, ngoài ra còn các vị trí, phương tiện khác…mà không nhất thiết chỉ phục vụ cho đòn đánh này.
Về thế trận. Vị trí xuất phát tấn công quyết định thành bại của đòn tập kích. Nếu như trong lối đánh đặc công, vị trí xuất phát tấn công là phải phía trong hàng rào kẽm gai thì trên biển, vị trí xuất phát tấn công (mà địch không phát hiện được) càng gần với tầm bắn của phương tiện bao nhiêu tốt bấy nhiêu.
Thông thường tàu chiến địch luôn có tầm bắn xa hơn, nếu vị trí xuất phát tấn công quá xa tầm bắn thì thời gian vận động tiếp cận mục tiêu quá dài, địch có đủ thời gian đối phó ngăn chặn, tiêu diệt.
Nhưng muốn có một vị trí xuất phát tấn công thuận lợi, chủ động, thì lực lượng tấn công phải được tổ chức triển khai trong một “vùng biển sạch” có được bởi một thế trận phòng thủ liên hoàn từ các lực lượng như TT-400TP, Bastion-P, Gerpad 3.9, tàu ngầm KILO và các phương tiện chống ngầm…
Chúng ta không đề cập đến “bầu trời sạch” vì khả năng địch khống chế hoàn toàn không phận trên hải phận hay tạo ra được một “vùng cấm bay” là điều không thể, ngoại trừ đối tượng tác chiến của Việt Nam là Mỹ.

SU-22M4 với đôi cánh ma thuật trang bị tên lửa chống hạm hiện đại Kh-31 là một trong 3 lực lượng thực hiện đòn đánh sở trường từ trên không

Để chuẩn bị cho lối đánh, Việt Nam mua, sắm không thừa một phương tiện trang bị nào mà có thể nói đủ để phòng thủ, chúng bổ sung sở trường sở đoản cho nhau để triệt tiêu các sai số hệ thống, tạo nên một sức mạnh tổng hợp, hoàn chỉnh từ thế trận.
Chẳng hạn như TT-400TP, khi tàu chiến đối phương mang tên lửa diệt hạm bắn xa hàng trăm km, liệu có để cho TT-400TP với tầm bắn xa nhất 15km tiếp cận để tiêu diệt không? Không, vậy thì đóng nhiều làm gì khi mỗi chiếc giá hơn 1 triệu USD?. Rất may, TT-400TP không phải làm việc đó, nó là tàu tuần tiễu để tiêu diệt, ngăn chặn, các máy bay săn ngầm của địch bảo vệ cho KILO trên tuyến phòng thủ chống ngầm. Với tính năng kỹ chiến thuật của TT-400TP, chỉ cần vài chiếc tuần tiễu trên một khu vực biển nào được chỉ định là KILO Việt Nam yên tâm làm nhiệm vụ mà không sợ máy bay săn ngầm địch “gõ vào đầu”.
Không những thế, các tàu phóng lôi, tên lửa, yên tâm hơn về phòng không khi có nó trong đội hình,TT-400TP chỉ giỏi đối không chứ không phải đối hải.
Như vậy có thể nói, lực lượng, thế trận, trinh sát phát hiện, chỉ thị, quản lý mục tiêu đã có thì vấn đề quan trọng là hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng như thế nào, tổ chức triển khai vị trí xuất phát tấn công ở đâu, lựa chọn mục tiêu nào…đều thuộc vào mưu, kế nhà binh, là cột lõi của đòn đánh.
Bất kỳ ai có một ít kiến thức quân sự đều có thể hình dung được lực lượng trực tiếp thực hiện đòn tập kích là một đội hình bộ ba lý tưởng. Chúng có thể tấn công cùng lúc, từ nhiều hướng hoặc liên tục, dồn dập…trong một địa-quân sự, một thế trận như vậy thì sẽ là một thách thức lớn, khó đối phó cho một quốc gia nào chưa phải là cường quốc biển, chưa có một lực lượng Hải quân tầm xa đúng nghĩa.
Tướng Nguyễn Chí Vịnh khi trả lời Tân Hoa xã đã trích dẫn lời của Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh tuyên bố với thế giới trên Diễn đàn Đối thoại Shangri-La hồi năm ngoái rằng, “Việt Nam mua tàu ngầm lớp Kilo về chỉ để bảo vệ vùng biển của Việt Nam, gồm thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế và lãnh hải của Việt Nam, không có mục đích sử dụng nào khác” và ông nói tiếp, “đó là một điều rất đặc biệt của lực lượng tàu ngầm trên thế giới”. Vậy thì điều “rất đặc biệt” ấy là gì?

Vai trò của tàu ngầm KILO trong đòn đánh sở trường.
Hãy thử điểm lại đội hình tấn công của Hải quân Việt Nam trước đây trong chiến tranh chống Mỹ.
Phải kể đến đầu tiên là trận ngày 02/8/1964 của ba tàu phóng lôi đánh đuổi tàu Ma-đốc Mỹ. Có thể nói 3 tàu phóng lôi, do vị trí xuất phát tấn công quá xa nên thời gian để 3 tàu PL công kích tiếp cận mục tiêu phóng lôi dưới làn hỏa lực của tàu và không quân địch thừa đủ cho địch đối phó, tiêu diệt. Đòn tập kích này giống như lính đặc công bị lộ ngay từ ngoài hàng rào kẽm gai nên buộc phải tấn công, rất nguy hiểm mà hiệu quả thấp.
Trận thứ 2 ngày 19/4/1972 gồm 2 máy bay MIG-17 đánh nhau với Hạm đội 7 Hải quân Mỹ gồm 01 tuần dương hạm, 02 khu trục hạm và 01 hộ tống hạm tại vùng biển Quảng Bình. Đây là lần đầu tiên sau thế chiến lần thứ 2, Hạm đội 7 Mỹ bị không quân tập kích.
Trong trận này, địch hoàn toàn bất ngờ và chỉ trong 17 phút lịch sử, tàu tuần dương và một khu trục bị trúng bom te tua, trong khi MiG-17 về căn cứ an toàn. Một hiệu suất chiến đấu cao.
Điều rút ra từ 2 trận này là Việt Nam tổ chức tấn công khi vùng trời, vùng biển bị địch khống chế, trang bị vũ khí lạc hậu so với địch, trong khi đó lực lượng tấn công thì đơn độc, thiếu sự hỗ trợ bảo vệ cho nhau. Nhưng, tuy thế chính nhờ lối đánh, nhờ địa-quân sự có lợi mà nó đã cho kết quả.
Giá như hồi đó chỉ cần “tàu HQ 333 của cụ Bột” có được trang bị như bây giờ, 2 chiếc MIG-17 là 2 chiếc SU-22M4 (thế trận vẫn giữ nguyên) thì tàu Ma-đốc đã thành “ma” còn 4 tàu của hạm đội 7 Mỹ đã thành bãi san hô ở đáy biển Quảng Bình là chắc chắn.
Tất nhiên, lịch sử không có “giá như”, nhưng đưa ra cái “giá như” để chứng tỏ một điều là đòn đánh tập kích của Hải quân Việt Nam khi đang còn sơ khai mà đã toát lên được một “thế võ hiểm” thì ngày nay, đòn đánh đó được coi như “gia truyền” mang tính sở trường, lực lượng tham gia không những nhanh, mạnh, hiện đại mà còn tạo thêm hướng tấn công mới bởi Lữ đoàn tàu ngầm KILO Việt Nam.
Phải công nhận rằng tàu ngầm KILO Việt Nam xuất hiện tạo ra một hướng tấn công dưới lòng biển nhưng hướng tấn công này không hẳn quyết định sự thành bại của đòn đánh gồm có cả tấn công trên không và trên mặt biển. Điều đó có nghĩa là tàu ngầm KILO chưa chắc luôn được Bộ TM Hải quân Việt Nam chọn là mũi tấn công chính.
Tuy nhiên, nếu như vị trí xuất phát tấn công (VXT) quyết định thành bại của đòn đánh thì chính tàu ngầm KILO là thành phần bắt buộc không thể thiếu để tạo ra VXT thuận lợi nhất có thể có.
Một VXT thuận lợi phải đảm bảo trước hết không bị địch phát hiện trước khi công kích (yếu tố bất ngờ) và sau hết là VXT phải gần nhất có thể với vị trí sử dụng hỏa lực hoặc trong tầm hỏa lực càng tốt.
Để đạt yêu cầu đó thì việc bày mưu, lập kế như nghi binh, ngụy trang, lừa địch của chỉ huy… và việc tổ chức, triển khai lực lượng đều phải được tiến hành trong một vùng biển, hướng biển “sạch”. Nếu không, VXT sẽ không còn tính bất ngờ, khi không có tính bất ngờ thì không còn là đòn tập kích và lúc đó diễn biến của đòn đánh sẽ như trận ngày 02/8/1964 nêu trên.
Như vậy trong đòn đánh sở trường của Hải quân Việt Nam, phải chăng KILO tham gia với vai trò chỉ tạo ra một “sân chơi” cho tàu PL, tàu TL và SU-22M4 hoạt động hay chỉ thực hiện đòn đánh này một cách độc lập như đúng bản chất sở trường của KILO mà giới quân sự gọi là “lỗ đen”?
Câu trả lời cho chúng ta là: Tàu ngầm KILO được Việt Nam đặt hàng theo yêu cầu chiến thuật của riêng mình khi trong tay Quân đội Việt Nam thì mọi điều đều có thể.
Một lữ đoàn tàu ngầm gồm 6 chiếc KILO không là gì so với hơn 60 chiếc tàu ngầm đủ loại của Trung Quốc trên đại dương hay trên Biển Đông. Nhưng trong vùng biển Việt Nam, trong thế trận phòng thủ biển đảo liên hoàn nhiều tầng, nhiều lớp và chỉ dùng cho một “mục đích duy nhất là bảo vệ vùng biển Việt Nam…” thì KILO Việt Nam sẽ “rất đặc biệt”.
Rất đặc biệt về tình thế. Tàu ngầm Việt Nam không rơi vào tình thế “tứ phía thọ địch” mà chỉ canh giữ một hướng duy nhất “trước cửa nhà”, còn đằng sau, hai bên và trên không thì được bảo vệ. Tự do nào cho phép máy bay săn ngầm đối phương bay săn trên vùng biển Việt Nam? Tự do nào cho phép tàu săn ngầm đối phương “cày xới” trên vùng biển Việt Nam? Vùng biển Việt Nam, vùng trời Việt Nam ngày nay chứ không phải thời chống Mỹ.

Rất đặc biệt về chiến thuật. Chẳng hạn, khi hệ thống kính tiềm vọng sử dụng cho nhiệm vụ tấn công của tàu ngầm KILO Việt Nam được lắp đặt thêm thiết bị đo cự ly bằng tia la de và hệ thống quan trắc TV, IR thì trong vùng biển Việt Nam tác chiến ngầm hay nổi mức kính tiềm vọng lại không thành vấn đề mà quan trọng là tác chiến độ sâu nào đạt hiệu quả cao hơn mà thôi.
Rất đặc biệt về bản thân tàu ngầm. KILO kiểu Việt Nam khác KILO Trung Quốc là chỉ để bảo vệ vùng biển Việt Nam nên “cốt tinh, cốt chuyên” chứ không “cốt đông”.
Sức mạnh của lực lượng tàu ngầm Trung Quốc nói riêng và PLAN nói chung trong thế trận bảo vệ vùng biển của mình là khủng khiếp khiến không ai dám xâm lược kể cả Mỹ là cường quốc biển, cường quốc quân sự số 1 với sức mạnh hải quân có thể nói là vượt trội.
Tuy nhiên, khái niệm sức mạnh này, khi trong một thế trận khác nó sẽ thay đổi, như Việt Nam-Trung Quốc thì cũng giống như Trung Quốc-Mỹ.
Sức mạnh tổng hợp để chiến thắng trong chiến tranh không có được chỉ từ một yếu tố là vũ khí trang bị. Lịch sử đã chứng minh nhiều lần.
ngocthong19.5@gmail.com