Đã đến lúc Mỹ và Ả Rập Saudi đặt vé đến Matxcova

Trong bài viết “Putin đang tung cú đấm bồi để kết liễu Petrodollar?” Báo DVO ngày 12/3/2020, một tuần sau khi cuộc chiến dầu bắt đầu, có đoạn: “… nếu như tại Idlib – Syria, Putin đã buộc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đến để ký giấy đầu hàng thì rồi sẽ đến lúc Mỹ và nhà Saudi cũng kéo nhau đến Moscow…”.

Tính từ ngày 6/3/2020 đến hôm nay, cuộc chiến giá dầu toàn cầu đã 25 ngày. Đồng thời với đại dịch Covid-19 đã biến Mỹ trở thành một ổ dịch lớn nhất thế giới…đã khiến cho cuộc chiến dầu giữa Nga và Ả rập Saudi mà Mỹ bị “đòn oan” đã có một thế trận rõ như ban ngày: Ả rập Saudi bị một cú Boomerang sấp mặt, ngành dầu đá phiến Mỹ bị “rơi tự do” trong khi cái “trạm xăng” Nga chưa có dấu hiệu gì nếu như không muốn nói là đang thắng lớn.

Vé cho Mỹ và nhà Saudi đến Matxcova sắp hết...

1, Dầu Ả rập Saudi cho thì lấy nhưng bán không ai mua…

Khi ra đòn “tấn công chớp nhoáng” với Nga, Ả Rập Saudi chỉ tính toán dựa vào 2 lợi thế của mình đó là nhiều và rẻ. Tuy nhiên, Ả Rập Saudi đã phạm 3 sai lầm nghiêm trọng…

Thứ nhất là năng lực sản xuất. Thực tế là năng lực sản xuất không được như họ nói để tung ra thị trường bán phá giá, nhưng chưa đủ, tệ hơn là họ chưa tính đến tác động khách quan khiến sản xuất dầu bị đình trệ, chẳng hạn, do bị tên lửa của Houthi tấn công như tháng 9 năm ngoái vào Saudi Aramco. Mà, nói thật, những điều này khi cần thiết để giành chiến thắng, Nga cũng không…khác Mỹ đâu.

Thứ hai là chất lượng dầu của Ả Rập Saudi. Thực tế là dầu thương hiệu Saudi Arab Light có chất lượng kém hơn so với Urals loại Nga. Tại Arab Light, hàm lượng lưu huỳnh là 1,97%, năng suất dầu nhiên liệu gần 50%, trong khi tại Urals các thông số này lần lượt là 1,2-1,4% và 43-44%. Do đó, Arab Light ít được khách hàng đánh giá cao hơn Urals vì khó xử lý hơn. 

Trên thị trường dầu hiện nay chỉ ở Venezuela, Iran và Nga có dầu nặng. Cũng có ở Canada, nhưng nó đã rất nhớt, vận chuyển và chi phí cao. Trong khi đó, 12 nhà máy lọc dầu lớn nhất trên Vịnh Mexico cần dầu nặng. 

Lưu ý là, nhiên liệu diesel (cũng như dầu nhiên liệu và bitum cho nhựa đường) chỉ thu được từ dầu nặng. Đây là lý do vì sao Mỹ xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới nhưng phải nhập khẩu dầu của Nga (thực chất là của Venezuela được Nga bán lại).

Thứ ba là bán không ai mua. Người ta không mua vì có mấy lý do sau đây khiến khách hàng chỉ cần mua dầu Nga:

1, Đại dịch Covid-19 khiến nền kinh tế suy giảm, cầu về dầu giảm mạnh. Mặt khác Châu Âu không có kho chứa...

Một thực tế cho thấy thế giới nhập hơn 90 triệu thùng/ngày nhưng nhu cầu sử dụng chỉ hơn 56 triệu thùng /ngày. Điều này cho thấy số còn lại đã đưa vào lượng dự trữ, chính vì thế vừa rồi, Plains All American Pipeline LP - một trong những công ty lớn nhất ở Mỹ liên quan đến việc vận chuyển năng lượng, không chỉ yêu cầu, mà còn khẩn khoản dầu đá phiến Mỹ: Dừng khoan! Lưu trữ và đường ống đã đầy! Không có nơi nào để đi!

2, Giá vận chuyển lại quá cao, tăng 700% nên việc giảm giá mất hết ý nghĩa. Đồng thời gặp đại dịch nên hầu hết các quốc gia ngay cả Ấn Độ cũng cấm cửa vào cảng biển, trong khi đó dầu đi qua đường ống lại không lây nhiễm…

3, Ả rập Saudi là một đối tác, một người bán thiếu độ tinh cậy. Nghĩa là khi quyết định tấn công, Ả Rập Saudi đã quên mình là con bài của Mỹ trong hệ thống Petrodollar. Đó là lý do vì sao Trung Quốc, dù Saudi bán với giá rẻ, nhưng họ vẫn mua rất lớn dầu của Nga đến 1,6 triệu tấn.

Trung Quốc thừa hiểu rằng, Ả Rập Saudi chỉ nhảy múa trong bàn tay Mỹ, nếu bỏ Nga, đối tác tin cậy, là ông lớn, để tham hàng rẻ của Saudi, vị thế chư hầu Mỹ, thì sẽ đến lúc Mỹ ra đòn, Trung Quốc khó có thể quay lại với Nga. Và, thật thú vị khi cả châu Âu cũng quyết định mua dầu Nga. Mặt khác, sau đại dịch, Trung Quốc và châu Âu cần nhiên liệu dầu nặng để khôi phục hoạt động kinh tế hơn…

Như vậy trong cuộc chiến này, Nga không một mình như Mỹ hay Ả Rập Saudi tưởng. Và khi mắc phải thực tế phủ phàng với 3 sai lầm trên thì chỉ còn cách “đến Matxcova. Cho nên, sẽ không có gì ngạc nhiên nếu như Ả Rập Saudi đã có vé đến Matxcova...

Dầu đá phiến Mỹ rơi tự do…

Ngày 30 tháng 3, theo RIA Novosti. Các nhà lập pháp từ chối sáng kiến ​​của Donald Trump để hỗ trợ ngành công nghiệp đá phiến. 

Quốc hội đã từ chối phân bổ vốn cho Bộ Năng lượng để mua 77 triệu tấn dầu từ các công ty đá phiến để dự trữ chiến lược. Điều này đã được đề xuất vào đầu tháng bởi Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Nghịch lý thú vị ở chỗ là nếu được quốc hội Mỹ chấp nhận thì từ bây giờ chính phủ Mỹ sẽ mua dầu của các công ty đá phiến sau đó “bơm trở lại vào lòng đất đến các cơ sở dự trữ chiến lược của nó khiến hàng tỷ dollar của người nộp thuế Mỹ bị mất cho vòng luẩn quẩn này” (Javier Blas, phóng viên năng lượng hàng đầu của cơ quan Bloomberg). Hút ra, bơm vào...2 vòng đều mất tiền, vậy hút ra làm gì? Nhưng không hút ra thì đá phiến chết! Hài hước cười ra nước mắt do dân Mỹ.

Với giá hiện tại, Fatih Birol, giám đốc điều hành của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, thừa nhận, ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ sẽ phải đối mặt với “nỗi đau rất lớn”. Và còn đây là nhận định của ông Watson, một giáo sư dầu khí tại Đại học Texas Tech: “Ngành công nghiệp đá phiến sẽ bị phá hủy”.

Làm gì để cứu dầu đá phiến?

Một biện pháp duy nhất ai cũng hiểu là tăng giá bán dầu bằng mệnh lệnh hành chính hoặc giảm sản lượng khai thác, tức mệnh lệnh kỹ thuật. Mệnh lệnh hành chính? Hoang tưởng. Do đó, chỉ có sự kết thúc của cuộc chiến dầu mỏ OPEC với Nga mới có thể cứu “những người lính đá phiến”. 

Tuy nhiên, sau nhiều lệnh trừng phạt của Mỹ, cuộc đối thoại mang tính xây dựng giữa Washington và Moscow về chủ đề này là không thể, do vậy, chính quyền Trump chỉ có thể tập trung vào nhà Saudi. Và Saudi chắc chắn phải khuất phục.

Theo truyền thông phương Tây có liên quan đến các quan chức Ả rập Saudi, tại cuộc họp của OPEC vào tháng 6, họ sẽ thảo luận về việc giảm sản lượng 6 triệu thùng/ngày và trước đó sẽ là 3.6 triệu thùng/ngày. Rồi, rằng Mỹ sẽ thay Nga trong OPEC+…

Tuy nhiên, tất cả điều này không có ý nghĩa nếu không có Nga. Và toàn bộ câu hỏi bây giờ là những gì Riyadh và Washington sẽ cung cấp cho Matxcova để đổi lấy việc chấm dứt chiến tranh dầu mỏ???

Bây giờ Nga đang đủ tiền bạc, tài nguyên và ít bị ảnh hưởng bởi Coronavirus…cho nên, cứ “lững lơ con con vàng”. Mỹ và Ả rập Saudi giảm sản lượng mà Nga “ứ chịu” thì làm sao nào? Mỹ muốn cứu dầu đá phiến, Ả rập Saudi muốn khỏi rơi xuống vực thì chỉ còn cách đặt vé đến Matxcova. Matxcova chứ không phải là Moscow nhé.

Lê Ngọc Thống